SLIKA UDRUŽENJA

Iako dolazak Italijana u Tuzlu datira više od 140 godina, sve do 1993. godine Italijani nisu bili organizovani u udruženje, društvo ili neku drugu formu organizovanog okupljanja građana. Nisu se organizovali da bi djelovali na zaštiti kulturnog naslijeđa prostora sa kojih su došli, ili na zaštiti vlastitih prava, za razliku od Nijemaca koji su imali svoje nacionalno društvo osnovano u Tuzli 1911. godine, a Jevreji su imali tri društva osnovana 1902. i 1911. godine.

Udruživanje Italijana na prostoru Tuzle i okoline odvijalo se u tri faze koje su egzistirale bez prekida u djelovanju udruženja. U različitim fazama djelovanja, udruženje je imalo promjenjiv nivo aktivnosti, broj članova i prisutnosti u javnosti.

PRVA FAZA UDRUŽENJA

Prva faza traje od osnivanja udruženja 1993. godine do 2000. godine kada se udruženje zvalo „Udruženje građana italijanskog porijekla i prijatelja Italije” u Tuzli, čiji predsjednik je bio Brano Mott. Osnivačka skupština je održana 8.5.1993. godine u Kongresnoj sali Hotela Tuzla. Prvo rješenje o registraciji donio je Sud u Tuzli 21.5.1993. godine. U prvoj fazi osnova djelovanja udruženja bila je raspodjela humanitarne pomoći koja je dolazila iz Italije za članove italijanske zajednice u Tuzli. Prvo sjedište udruženja bilo je u kući Stelle Savičić Mott, a na fotografiji je lokacija udruženja 2022. godine gdje ispred kuće stoji Jakov Mott.

DRUGA FAZA UDRUŽENJA

U periodu od oktobra 1999. godine do aprila 2001. godine radile su se pripreme za preregistraciju udruženja „Udruženje građana italijanskog porijekla i prijatelja Italije” u Tuzli. Osnivačka skupština je održana u učionici osnovne škole u Miladijama dana 11.4.2001. godine, a bilo je prisutno 36 članova. Podršku osnivanju novog udruženja dao je i Rino Zandonai, tadašnji direktor udruženja Trentini nel mondo (Trentinjani svijeta) koje ima sjedište u Trentu, Italija. Lica za predstavljanje i zastupanje udruženja u rukovodnoj strukturi su bili Karlo Segat, predsjednik udruženja, Gordana Segat, zamjenik predsjednika, Zdenko Gardaš, sekretar udruženja, Josip Montibeller, predsjednik upravnog odbora, Vlado Zamboni, član, Ivica Segat, član i Petar Simala, član. U Rješenju Ministarstva pravosuđa i uprave odobren je upis UDRUŽENJE GRAĐANA „TRENTINI“ iz Tuzle gdje Udruženje pravno predstavljaju Karlo Segat, predsjednik Udruženja i Josip Montibeller član Upravnog odbora. Udruženje je zvanično formirano, i postalo pravni subjekt, dana 25.9.2001. godine.

U drugoj fazi Udruženje je obezbijedilo prostorije za rad u MZ Kreka, u Miladijama, koje je su renovirane i prilagođene potrebama udruženja. Renoviranje i opremanje prostora je finansirala asocijacija Trentini nel mondo. Ceremonija otvaranja uređenih prostorija udruženja održana je 12.4.2003. godine od 12 sati uz prisustvo brojnih gostiju iz Italije i Tuzle. Udruženje – Klub Trentina je započelo sa programom Fonda solidarnosti (program finansijske pomoći za Trentinjane u socijalnoj potrebi) koji je i danas aktuelan. Organizovani su kursevi italijanskog jezika, počela bliža saradnja sa asocijacom Trentini nel mondo, počele razmjene mladih, posjete Štivoru, formirana prva biblioteka italijanske literature.

TREĆA FAZA UDRUŽENJA

Treća faza djelovanja udruženja je od 2010. do sadašnjeg vremena. U trećoj fazi je promijenjen naziv udruženja u Udruženje građana italijanskog porijekla „Rino Zandonai“ Tuzla, a izabran je predsjednik Tihomir Knežiček. Izborna skupština je održana 16.3.2008. godine u Plavoj sali Bosanskog kulturnog centra Tuzlanskog kantona, a Rješenje o promijenjenoj registraciji donešeno je 20.9.2010. godine. U trećoj fazi djelovanja, udruženje je promijenilo naziv kako bi svi članovi tuzlanske italijanske zajednice mogli ravnopravno biti članovi udruženja, ali i učestvovati u upravnim tijelima udruženja i aktivnostima koje udruženje realizuje. U trećoj fazi udruženje se aktivnostima pozicioniralo kao jedno od najznačajnijih organizacija civilnog društva u Tuzli, ima i značajnu zastupljenost na nivou Bosne i Hercegovine, i svoju reputaciju zadržalo je do današnjeg vremena.

Nastavljen je program Fonda solidarnosti za članove u socijalnoj potrebi, članovi udruženja su učestvovali na obukama i seminarima, uspostavljena je kvalitetnu saradnju sa udruženjem Trentini nel mondo, udruženjima Italijana u Sarajevu, Štivoru i Banja Luci, organizacijama civilnog društva u Tuzli i BiH, medijima, privatnim sektorom, međunarodnim organizacijama i lokalnim institucijama. Udruženje po svom pravnom opredjeljenju i po misiji koju obavlja nikad nije bilo uključeno u bilo koji vid političkog djelovanja, niti je zastupalo interese bilo koje političke opcije u Tuzli. U pogledu finansijske održivosti, udruženje djeluje u skladu sa zakonskom regulativom za finansijsko poslovanje, nikad nije imala negativan saldo, plaća sve obaveze poreske politike, a finansiranje aktivnosti ostvaruje realizacijom projektnih aktivnosti i manjim dijelom od članarine koju plaćaju članovi udruženja. Udruženje ima aktivnu WEB stranicu od 2012. godine, organizuje skupove od značaja na kojima su prisutni zvaničnici iz BiH, Tuzlanskog kantona, Tuzle, Autonomne Provincije Trento, ima plodnu izdavačku djelatnost, organizuje manifestacije od kojih je Dan italijanske kuhinje u Tuzli najznačajnija, a koja se realizuje od 2010. godine svake godine u kontinuitetu. Udruženje aplicira na javne pozive i godišnje, u prosjeku, realizuje 3-5 projektnih aktivnosti, ali i značajan broj aktivnosti koje nisu projektno planirane. Predsjednik udruženja je 6 godina bio Predsjedavajući Vijeća nacionalnih manjina BiH, uspostavljena je bliska saradnja sa udruženjima nacionalnih manjina koje djeluju u BiH, posebno u Tuzli. Organizuje izložbe, književne susrete, međunarodne konferencije, obilježava Dan Republike Italije, organizuje filmske projekcije i na druge načine učestvuje u događanjima u Tuzli i BiH. Više od decenije redovno učestvuje na EZA seminarima koje organizuje Trentini nel mondo, posjećuje sastanke europskih klubova Trentina, objavljuje članke u magazinu Trentini nel mondo i permanentno izgrađuje pozitivan imidž među članovima udruženja, u lokalnoj zajednici, i u međunarodnim okvirima.